دیدگاه هنجاری هنرجویان رشتة نقشه کشی معماری در مورد معماری و جایگاه آن: نمونة موردی شهر قم

از آنجا که منظر محیط مصنوع و نیز قضاوت جامعه در مورد «معماریِ خوب» ـ بویژه در شهرهای کوچک‌ترِ ایران ـ متأثر از بخش بزرگی از بدنة جامعة حرفه‌ای معماری، یعنی تکنسین‌های معماری است، نگارنده با تکیه بر تجربة خود از تدریس برخی از این دروس و مباحث روانشناسی تربیتی و با طراحی پژوهشی پیمایشی که در آن قضاوت هنرجویان در مورد شاخص‌های معماری خوب، به بررسی ساختار ذهنی و معیارهای قضاوتی که ناخودآگاه در ذهن این دسته از هنرجویان القا می‌شود و منشأ شکل گیری آنها در ذهن هنرجویان، پرداخته است. این نتایج نشانگر آن است عملکردگرایی در تحلیل وعدم قابلیت تحلیل عمیق و نیز ضعف در فهم زیباشناختی، از ویژگی‌های این دسته است. بعلاوه دیدگاه نخبه‌گرایانة مستتردر آموزش معماری دانشگاهی، کمابیش در این حوزه هم نفوذ دارد و به این واسطه، آموزش این بخش از یکی از رسالت‌های اصلی خود که کاهش فاصلة حرفة معماری و جامعه است، بازمانده است. شیوه‌های تفکر و رویکردهای یادگیری در هنرجویان هنرستانی برخلاف هدف اولیه، به سمت آموزش‌های طراحانة دانشگاهی میل پیدا کرده و با این حال به دلیل اتکاء به کتاب درسی و عدم یادگیری مفاهیم آن در ضمن «عمل»، موضوعات ارائه شده، عمق پیدا نکرده است. به طور کلی ناکارآمدی سیستم آموزشی هنرستان‌ها در انتقال مناسب ارزش‌های معماری، یافته‌ای اساسی است که این نوشتار بر آن تأکید دارد.